Τρίτη 5 Δεκεμβρίου 2017

Γιάννης Ψυχάρης "Η νίκη του πόνου και της αγάπης"

Επιμέλεια / ΜετάφρασηΕπιμέλεια: Γ. Πατερίδου
Σχεδόν εκατό χρόνια μετά τη συγγραφή του, εκδίδεται για πρώτη φορά ένα άγνωστο μυθιστόρημα του Ψυχάρη, από το αυτόγραφο του δημιουργού του, το οποίο βρέθηκε στη Βιβλιοθήκη της Βουλής. Το μυθιστόρημα, που ολοκληρώθηκε το 1914, όταν ο Ψυχάρης έκλεινε την έκτη δεκαετία της ζωής του, αποπνέει ορμή νεανική, με το προκλητικό ερωτικό θέμα του και την αμεσότητα της αφήγησης. Καμία όμως από τις επιλογές αυτές δεν μπορεί να θεωρηθεί έκπληξη από έναν συγγραφέα που, όπως δήλωνε ο ίδιος, ερωτεύτηκε σαράντα έξι φορές, από τις οποίες εφτά "θανάσιμα".
Με φόντο δύο κοσμοπολίτικα κέντρα, δύο διαφορετικά κοινωνικά, γλωσσικά και πολιτισμικά πεδία, την Κωνσταντινούπολη και το Παρίσι, και μέσα από δύο αδέρφια με ανόμοια νοοτροπία και ψυχοσύνθεση, ο συγγραφέας διερευνά την ερωτική συμπεριφορά ως μέρος της διαφορετικής ταυτότητας του Δυτικοευρωπαίου και του Ανατολίτη και συνδέεται με την ευρωπαϊκή παράδοση της λογοτεχνικής διττότητας και του ψυχολογικού μυθιστορήματος. Το αποτέλεσμα λειτουργεί ως καθρέφτης και της διττής υπόστασης του ίδιου του Ψυχάρη ως συγγραφέα με δύο πατρίδες, τη Γαλλία και την Ελλάδα, οι οποίες συνοψίζουν τις αντιμαχόμενες όψεις του εαυτού του. Γραμμένο με το προσωπικό ύφος για το οποίο τόσες φορές κατακρίθηκε ο Ψυχάρης, το έργο παρουσιάζεται ως μια μορφή αυτοβιογραφίας, ένα είδος ψευδο-ημερολογίου ή σημειωματάριου σκέψεων. Στις σελίδες του μυθιστορήματος επανέρχονται μοτίβα γνώριμα και από άλλα ψυχαρικά έργα, όπως η ναρκισσιστική θεματοποίηση της ζωής του συγγραφέα του και η ερωτική επιθυμία και ζήλια. Αλλά ο κεντρικός προβληματισμός του μυθιστορήματος περικλείεται πρωτίστως στα τρία ουσιαστικά του τίτλου: τόσο ο πόνος της πραγματικής αγάπης όσο και η ολοκλήρωση μέσα από την αγάπη μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο σε νίκη του εαυτού του και να τον μεταμορφώσουν.
Την έκδοση του κειμένου επιμελήθηκε η Γεωργία Πατερίδου. Στην εισαγωγή της διερευνά τους λόγους για τους οποίους το μυθιστόρημα έμεινε αδημοσίευτο, αναδεικνύει το παρακείμενό του και θέτει με νέους, διευρυμένους όρους ερωτήματα σχετικά με τη λογοτεχνική υπόσταση του συγγραφέα του, το ειδολογικό στίγμα της πεζογραφίας του και τις διακειμενικές του σχέσεις με την ευρωπαϊκή λογοτεχνία.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου